Dla wielu osób alkohol stanowi element relaksu, sposób na odprężenie po ciężkim dniu lub okazję do integracji z innymi. Jednak granica między umiarkowanym spożyciem a utratą kontroli bywa cienka i nie zawsze łatwa do zauważenia. Właśnie dlatego ważne jest zrozumienie koncepcji świadomego podejścia do picia, które pozwala cieszyć się alkoholem bez negatywnych konsekwencji. Jak znaleźć równowagę i w jaki sposób wypracować zdrowe nawyki?
TL;DR
Picie kontrolowane to świadome i odpowiedzialne podejście do spożywania alkoholu, polegające na utrzymaniu pełnej kontroli nad ilością, czasem i okazją picia, aby uniknąć szkodliwych konsekwencji.
Różni się od picia okazjonalnego poprzez świadome ustalanie limitów i unikanie picia w sytuacjach stresowych czy emocjonalnych.
Cele picia kontrolowanego to zachowanie równowagi zdrowotnej, zapobieganie uzależnieniom, ochrona relacji społecznych i zawodowych.
Strategie wspierające kontrolowane picie obejmują planowanie spożycia alkoholu, samodyscyplinę, wsparcie społeczne oraz poszukiwanie alternatywnych aktywności bez alkoholu.
Dla osób z historią alkoholizmu picie kontrolowane jest ryzykowne i zazwyczaj niemożliwe, gdyż nawet niewielkie ilości mogą prowadzić do nawrotu uzależnienia; zalecana jest całkowita abstynencja.
Wypracowanie picia kontrolowanego wymaga świadomości, samokontroli oraz konsekwencji, a czasami również terapii lub wsparcia specjalistów.
Definicja picia kontrolowanego
Picie kontrolowane można zdefiniować jako taki sposób spożywania alkoholu, który pozwala na zachowanie pełnej kontroli nad swoimi decyzjami i działaniami, unikając szkodliwych skutków nadużywania. Oznacza to, że osoba:
- kontroluje swoje picie,
- nie nadużywa alkoholu,
- potrafi ustalać limity,
- wykazuje odpowiedzialność za swoje wybory.
Różnice między piciem okazjonalnym a kontrolowanym
Choć zarówno picie okazjonalne, jak i kontrolowane mogą obejmować spożycie alkoholu w odpowiednich ilościach, różnią się one w podejściu do samego procesu. Picie okazjonalne odnosi się do sytuacji, gdzie alkohol spożywany jest sporadycznie, na przykład na imprezach. Z kolei picie kontrolowane charakteryzuje się świadomym podejmowaniem decyzji o tym, kiedy, ile i dlaczego spożywamy wysokoprocentowe napoje, niezależnie od okazji.
Kontrolowane picie – na czym polega?
Kontrolowane picie polega na utrzymaniu pełnej kontroli nad ilością spożywanego alkoholu, przestrzeganiu limitów, które ustala się przed rozpoczęciem, oraz na unikaniu zachowań ryzykownych, takich jak picie w nadmiarze. Osoba kontrolująca swoje potrafi również rozpoznać moment, kiedy picie staje się problematyczne i może przerwać w odpowiednim czasie.
Wyjaśnienie zasad picia kontrolowanego
Zasady picia kontrolowanego obejmują:
- Ustalanie limitów – określenie, ile alkoholu można wypić w danej okazji.
- Znajomość swoich granic – świadomość, kiedy pić, a kiedy zrezygnować z alkoholu.
- Unikanie picia w sytuacjach stresowych – picie alkoholu w celu złagodzenia emocji może prowadzić do uzależnienia.
- Zachowanie umiaru – picie kontrolowane to nie polega na całkowitym unikaniu alkoholu, ale spożywaniu go w umiarkowanych ilościach.
Jakie są cele kontrolowanego picia?
Cele picia kontrolowanego obejmują:
- Osiągnięcie równowagi między zdrowiem fizycznym i psychicznym.
- Zapobieganie rozwojowi uzależnienia.
- Utrzymywanie zdrowych relacji interpersonalnych, bez negatywnego wpływu alkoholu.
- Możliwość korzystania z alkoholu w sposób odpowiedzialny, bez ryzyka dla życia zawodowego i osobistego.
Picie kontrolowane – przykłady w praktyce
Picie kontrolowane może mieć miejsce w różnych sytuacjach życiowych, gdzie osoba podejmuje świadome decyzje dotyczące ilości spożywanego alkoholu. Przykładem może być:
- Rodzinne spotkanie, gdzie picie odbywa się w towarzystwie bliskich, a osoba zachowuje umiar.
- Imprezy towarzyskie – osoby, które potrafią pić kontrolowanie, ustalają z góry limit napojów alkoholowych.
- Spotkania firmowe i imprezy integracyjne – spożywanie alkoholu tylko w trakcie posiłku, ograniczenie się do jednej czy dwóch porcji, lub wybór napojów o niskiej zawartości alkoholu.
Jakie strategie mogą pomóc w osiągnięciu kontroli nad piciem?
Aby osiągnąć kontrolę nad piciem, warto zastosować kilka strategii, które pomagają utrzymać odpowiedzialność i umiar w spożywaniu alkoholu.
Ustalanie celów i granic
Przed każdą okazją, gdy planujemy spożywać alkohol, warto zaplanować, ile dokładnie alkoholu będziemy pić. Może to obejmować ustalenie liczby napojów, jakie zamierzamy wypić, co pomoże uniknąć impulsywnych decyzji i przekroczenia własnych limitów.
Samokontrola
Polega na praktykowaniu umiejętności podejmowania odpowiedzialnych decyzji. Osoby, które potrafią pić kontrolowanie, są świadome swoich granic i potrafią je respektować, nawet w obliczu pokus. Samodyscyplina w podejmowaniu decyzji, takich jak odmowa kolejnego drinka, jest kluczowa w utrzymaniu kontroli.
Wsparcie otoczenia
Otoczenie się osobami, które wspierają naszą decyzję o kontrolowanym piciu, może znacząco pomóc w osiągnięciu celu. Wspólne ustalanie granic picia, wzajemne przypomnienia o limitach czy motywowanie do utrzymywania odpowiedzialnego podejścia do alkoholu może być bardzo skuteczne.
Znalezienie alternatyw dla picia alkoholu
Ostatnią strategią jest znalezienie zajęć zastępujących picie, które pozwolą na spędzanie czasu w sposób przyjemny, ale niezwiązany z alkoholem. Czasami picie służy jako forma spędzania czasu, dlatego warto poszukać alternatyw, jak aktywności fizyczne, hobby, spotkania towarzyskie czy różne formy relaksu, które nie wymagają alkoholu. Dzięki temu łatwiej będzie utrzymać kontrolę i cieszyć się życiem bez potrzeby sięgania po alkohol.
Przeczytaj również: Jak ograniczyć picie alkoholu?
Czy alkoholik może pić kontrolowanie?
Niepijący alkoholicy nie powinni powracać do picia, ponieważ uzależnienie to choroba, która wpływa na sposób, w jaki organizm i umysł reagują na alkohol. Nawet niewielka ilość może wywołać u takich osób nawroty uzależnienia. W przypadku alkoholizmu kontrolowanie spożycia jest wyjątkowo trudne, ponieważ osoba uzależniona traci zdolność do kontrolowania swojego zachowania i nawyków. To, co zaczyna się jako „kontrolowane picie”, może szybko przerodzić się w nadmierne spożycie i powrót do destrukcyjnego nałogu.
Warto pamiętać, że uzależnienie nie dotyczy tylko fizycznej potrzeby alkoholu, ale także psychicznej i emocjonalnej zależności od niego. Nawet po długotrwałym okresie abstynencji, osoba, która była uzależniona, pozostaje w grupie ryzyka, ponieważ picie może nadal wywoływać silne impulsy i pragnienia, które prowadzą do nawrotu. Dla osób, które przeszły przez leczenie i terapię, najlepszą drogą jest całkowita trzeźwość, aby uniknąć ponownego wpadnięcia w pułapkę uzależnienia.
Jakie wyzwania stoją przed alkoholikiem, który chciałby pić kontrolowanie?
Osoba, która była uzależniona, staje przed wieloma trudnościami, próbując powrócić do kontrolowanego picia. Wyzwania te obejmują:
- Trudność w rozpoznawaniu momentu, w którym kontrola zostaje utracona.
- Pokusę picia w nadmiarze, szczególnie w stresujących sytuacjach.
- Pracę nad utrzymaniem zdrowych nawyków i unikanie pułapek, które mogą prowadzić do nawrotu uzależnienia.
Nawet jeśli początkowo wydaje się, że osoba może pić umiarkowanie, potencjalne spożywanie alkoholu posiada tendencję do eskalacji, ponieważ utrata kontroli jest często nieuchronna. Picie w sposób kontrolowany nie jest możliwe, ponieważ uzależnieni mają osłabioną zdolność do moderowania swojego zachowania, a powrót do alkoholu może prowadzić do nawrotu nałogu i pogłębienia problemów zdrowotnych.
Jak osiągnąć picie kontrolowane?
Osiągnięcie picia kontrolowanego wymaga świadomości, odpowiedzialności i samodyscypliny. Kluczowe wskazówki obejmują:
- Ustalanie limitów i granic.
- Regularne monitorowanie własnych nawyków alkoholowych.
- Wspieranie się na odpowiednich strategiach i metodach samokontroli.
- Korzystanie z terapii, jeśli picie staje się problematyczne.
Picie kontrolowane to umiejętność, którą można wypracować, ale wymaga ona dużego zaangażowania, konsekwencji oraz wsparcia.
Bibliografia
- Ambrogne, J. A. (2002). Reduced-risk drinking as a treatment goal: What clinicians need to know. Journal of Substance Abuse Treatment, 22(1), 45–53. https://www.jsatjournal.com/article/S0740-5472(01)00210-0/fulltext
- Bujarski, S., O’Malley, S. S., Lunny, K., & Ray, L. A. (2013). The effects of drinking goal on treatment outcome for alcoholism. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 81(1), 13–22. https://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1037%2Fa0030886
- Dolata, D. (2014). Picie kontrolowane – propozycja strategii pomocowych dla młodych dorosłych. Kultura-Społeczeństwo-Edukacja, 6(2), 221–245. https://pressto.amu.edu.pl/index.php/kse/article/view/11118
- Górniak, A. M., & Hanke, W. (2023). Kontrolowane picie jako alternatywa dla abstynencji. Alkoholizm i Narkomania, 36(2), 65–80. https://www.termedia.pl/Controlled-drinking-as-an-alternative-to-abstinence,117,51834,0,1.html
- Henssler, J., Müller, M., Carreira, H., Bschor, T., Heinz, A., & Baethge, C. (2021). Controlled drinking—non‐abstinent versus abstinent treatment goals in alcohol use disorder: A systematic review, meta‐analysis and meta‐regression. Addiction, 116(8), 1973–1987. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/add.15329
- Miller, W. R., & Muñoz, R. F. (2006). Picie kontrolowane: Sposoby na umiarkowanie. Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne PARPA.
- Napierała, M. (2014). Redukcja szkód i strategia picia kontrolowanego – nowy paradygmat w leczeniu uzależnień od alkoholu. Hygeia Public Health, 49(2), 225–228.
- Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (2016). Program ograniczania picia – zalecenia do tworzenia i realizowania programów ograniczania picia. Warszawa: PARPA. Dostęp online: https://www.parpa.pl/images/file/zalecenia%20POPbez%20farmakoterapii.doc
- Room, R. (2006). Picie kontrolowane jako sukces moralny i cel społecznych oddziaływań. Alkoholizm i Narkomania, 19(4), 369–378.
- Sobell, M. B., & Sobell, L. C. (1995). Controlled drinking after 25 years: How important was the great debate? Addiction, 90(9), 1149–1153. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1080/09652149541392
