Pacjenci poddawani terapii z wykorzystaniem antybiotyków wielokrotnie zadają lekarzom prowadzącym pytanie o to, czy mogą w trakcie leczenia spożywać alkohol. Z uwagi na właściwości etanolu oraz substancji czynnych zawartych w tego typu lekach, specjaliści z dziedziny medycyny odradzają ich łączenie. Jaka dokładnie zachodzi relacja między alkoholem i antybiotykiem oraz jakie mogą być skutki uboczne ich jednoczesnego zażywania?
Czy przy antybiotyku można pić alkohol?
Picie alkoholu podczas terapii antybiotykowej nie jest wskazane. Łączenie leku z etanolem może bowiem obniżyć skuteczność terapii, nasilić objawy choroby lub wydłużyć leczenie. W wypadku niektórych antybiotyków picie alkoholu może również prowadzić do wystąpienia silnych reakcji alergicznych, które stanowią zagrożenie dla życia człowieka. Z tego powodu niezwykle istotne jest, by przed rozpoczęciem terapii antybiotykowej dokładnie zapoznać się z treścią ulotki dołączonej do opakowania. Należy również pamiętać, że zażywanie antybiotyków każdorazowo wiąże się z dużym ryzykiem wystąpienia niepożądanych efektów, a alkohol może je dodatkowo nasilić.
Ile po antybiotyku można pić alkohol?
Połączenie antybiotyku i alkoholu może wywołać niepożądaną reakcję nie tylko w trakcie terapii, lecz także na długo po jej zakończeniu. Specjaliści sugerują, by przed sięgnięciem po napoje wyskokowe odczekać około 3–4 doby od przyjęcia ostatniej dawki leku. To kiedy można pić alkohol po antybiotyku, w dużej mierze zależy od reakcji danego organizmu na etanol, która ma z kolei związek z wiekiem, płcią, masą ciała oraz ogólną kondycją zdrowotną. Znaczenie mają także rodzaj przyjmowanego antybiotyku i okres, jaki jest potrzebny na całkowite wydalenie go z organizmu.
Zobacz także: Czy cukrzyk może pić alkohol?
Antybiotyk i alkohol – możliwe powikłania
Antybiotyki i alkohol to połączenie, które może skutkować wystąpieniem takich skutków ubocznych, jak:
- odwodnienie organizmu,
- zaburzenia snu,
- zaburzenia funkcjonowania narządów wewnętrznych,
- utrudnienia w przebiegu procesu zwalczania infekcji,
- nudności,
- wymioty,
- silny ból głowy,
- drgawki.
Do wystąpienia efektów ubocznych po antybiotyku dochodzi przede wszystkim w wyniku zaburzenia procesu przemiany materii i działania niektórych enzymów. Wśród negatywnych skutków spożywania napojów wyskokowych w czasie antybiotykoterapii wymienić można również znacznie dotkliwsze objawy kaca. Jest to spowodowane utrudnianiem lub blokowaniem metabolizmu etanolu przez niektóre leki, co może w efekcie prowadzić do ogólnego zatrucia organizmu. Picie alkoholu przy antybiotyku w niektórych sytuacjach jest również w stanie powodować niepożądane objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego, przede wszystkim:
- senność,
- zawroty głowy,
- rozkojarzenie,
- dezorientację.
Możliwe jest także wystąpienie dodatkowych objawów, takich jak problemy podczas prowadzenia pojazdów mechanicznych, a także nasilenie często występujących podczas antybiotykoterapii problemów związanych z układem trawiennym, przede wszystkim nudności, wymiotów, bólów brzucha i biegunek. Osoba w trakcie leczenia z użyciem antybiotyków, która spożyła alkohol, powinna skonsultować się z lekarzem i wdrożyć zalecone przez niego środki pozwalające zapobiec wystąpieniu możliwych powikłań.

Piwo przy antybiotyku – czy to również niebezpieczne?
Wiele osób zastanawia się, jaka relacja zachodzi między antybiotykami a piwem. Czy picie niskoalkoholowego trunku w czasie antybiotykoterapii również jest niebezpieczne? Krótka odpowiedź brzmi: tak. Kiedy w przeciwwskazaniach na ulotce leku wymieniany jest alkohol, kategoria ta obejmuje wszystkie jego rodzaje. Piwo oraz wino reagują z antybiotykami tak samo, jak wysokoprocentowe trunki – wódka, whisky czy też gin – i również mogą doprowadzić do wystąpienia niepożądanych skutków ubocznych.
Piwo bezalkoholowe a antybiotyk
Piwa bezalkoholowe 0.0% zawierają w sobie mniej niż 0,03 alkoholu etylowego. Taka ilość tej substancji nie posiada negatywnego wpływu na organizm, dlatego piwo bezalkoholowe uznawane jest za bezpieczne przy zażywaniu leków, w tym także przy antybiotykoterapii.
Jak alkohol wpływa na skuteczność antybiotyku?
Spożycie alkoholu po antybiotyku może prowadzić do wystąpienia niepożądanych skutków ubocznych, najczęściej nie wpływa jednak na skuteczność leku w walce z infekcją. Zdarza się jednak, iż na skutek działania etanolu zmienia się poziom leku we krwi człowieka, co może zmienić skuteczność antybiotykoterapii. Do rozkładu alkoholu we krwi dochodzi w wątrobie, gdzie substancja ta metabolizowana jest przez stosowne enzymy. Te same enzymy odpowiadają również za rozkład niektórych leków, dlatego może dojść do wystąpienia konfliktu, na skutek którego zmieni się rozkład leków w organizmie.
Zwiększenie poziomu antybiotyku w organizmie
Spożycie dużej ilości alkoholu w krótkim czasie może zahamować działanie niektórych enzymów, co powoduje obniżenie skuteczności procesów metabolicznych odpowiedzialnych za rozkład antybiotyku. Prowadzi to do wzrostu poziomu antybiotyku w organizmie i może skutkować zwiększeniem toksyczności leku oraz wystąpieniem dotkliwych skutków ubocznych.
Zobacz także: Esperal a alkohol – jakie są skutki uboczne przepicia wszywki alkoholowej
Zmniejszenie poziomu antybiotyku w organizmie
Przewlekłe spożywanie alkoholu może powodować zwiększenie poziomu enzymów odpowiedzialnych za metabolizowanie zarówno etanolu, jak i antybiotyków w organizmie człowieka. Oznacza to, iż lek jest rozkładany i wydalany znacznie szybciej, przez co zmniejsza się jego poziom we krwi pacjenta. W większości wypadków prowadzi to do spadku skuteczności terapii i może skutkować niewyleczeniem infekcji.
U osób, które spożywają duże ilości alkoholu, czasami dochodzi do pojawienia się odporności na antybiotykoterapię. Może się tak stać nawet w sytuacji, gdy napoje alkoholowe i antybiotyki nie były spożywane w tym samym czasie. Odporność na działanie leku jest spowodowana uwarunkowaniami enzymów metabolicznych i powoduje konieczność stosowanie przez pacjenta większych dawek leków.
Antybiotyki i alkohol – szczególnie niebezpieczne połączenia
Relacja między antybiotykiem a alkoholem jest szczególnie trudna, gdy w terapii stosowane są antybiotyki zawierające:
- cefalosporyny,
- metronidazol,
- ketokonazol,
- tinidazol,
- linezolid,
- erytromycynę,
- oraz wycofaną już ze sprzedaży w Polsce gryzeofulwinę.
Spożywanie alkoholu w połączeniu z lekami, w których składzie znajduje się jedna z tych substancji, może wywołać tak zwaną reakcję disulfiramową, która wiąże się z wystąpieniem takich skutków ubocznych, jak:
- nadmierna czerwoność twarzy,
- nadmierne pocenie się,
- bóle głowy,
- bóle brzucha,
- skoki ciśnienia krwi,
- arytmia serca,
- majaczenie,
- lęki,
- wymioty,
- drgawki,
- utrata przytomności.
Reakcja disulfiramowa jest reakcją uczuleniową na alkohol. Jej wystąpienie może powodować konieczność udania się pacjenta na oddział ratunkowy w celu wdrożenia leczenia szpitalnego.